Na pomoc Odrze. Drugie życie rzeki Jemielnica (Chrząstawa)
Podzielając wizję dla Odry wypracowaną przez Koalicję Czas Na Odrę, WWF Polska oraz Stowarzyszenie Przyrodniczo – Kulturalne „Pod Prąd” z Opola realizują w najbliższy weekend działanie, które pomoże Odrze i jej dopływom. Jednym udrożnieniem starego piętrzenia otworzymy ponad 20 km rzek (dopływów Odry) dla migracji organizmów wodnych. Ryby z zatrutej Odry mogą dzięki temu znaleźć schronienie w bezpieczniejszych miejscach. Otwieramy tym samym drogę dla migracji ryb i tworzymy nowe refugia (miejsce schronienia) dla ryb z Odry.
Nasze działania dzieją się w bardzo kluczowym momencie. W zasolonej i zanieczyszczonej Odrze od kilku tygodni odnotowywane są śnięcia ryb. Ryby, które mogłyby wpłynąć do bezpiecznych miejsc w dopływach Odry, często nie mają takiej szansy, bo w przyujściowych odcinkach tych rzek znajdują się przeszkody (bariery, jazy, progi wodne) uniemożliwiające im migrację.
| Próg na Jemielnicy jest pierwszą barierą dla ryb wchodzących z Odry do Małej Panwi, a następnie do Chrząstawy, więc likwidacja tego progu otwiera im drzwi w górę rzeki. W ciągu kilku najbliższych dni przywrócimy tym samym łączność dla migracji ryb z rzek: Odry, Jemielnicy i Małej Panwi – tłumaczy Piotr Nieznański, ekspert ds. polityki środowiskowej WWF Polska, który na miejscu koordynuje prace. |
Ogromny efekt w niskim budżecie
Tym samym, jednym konkretnym działaniem tworzymy mierzalny efekt przyrodniczy! To mały krok w skali potrzeb całego kraju, a wielki dla konkretnej rzeki.
|
Jemielnica na pierwszy rzut oka może wydać się mało znacząca dla całego ekosystemu Odry. Natomiast biorąc pod uwagę parametry jej wody, to jedna z tych drobnych rzeczek, która może stanowić remedium na bolączki Odry. Jemielnicą płynie woda, która nie jest słona, co na Śląsku jest czymś wyjątkowym, więc każda jej kropla jest na wagę złota. Po drugie to rzeka, obfitująca w naturalny pokarm dla ryb. Po trzecie występują w niej ryby objęte w Polsce ochroną gatunkową – wskazuje Agnieszka Konowaluk-Wrotniak, prezeska Stowarzyszenia Przyrodniczo – Kulturalnego „Pod Prąd” i Strażniczka Rzek WWF zajmująca się górnym odcinkiem Odry. |
Udrożnienie Jemielnicy to niskobudżetowy projekt organizacji społecznych, zrzeszonych w Koalicji Ratujmy Rzeki. Koszt udrożnienia betonowego progu wyniesie łącznie ok. 150 tys. zł. Takie działania realizowane lokalnie są dotychczas finansowane głównie ze środków organizacji społecznych i nie miały w ostatnich latach systemowego wsparcia z funduszy publicznych.
Choć od katastrofy odrzańskiej mijają blisko dwa lata, nadal trwają debaty, w jaki sposób można pomóc Odrze. Potrzeby wyceniane są często w setkach milionów złotych. I choć mnożą się kolejne strategie i plany jak pomóc ekosystemowi rzeki, wciąż brakuje konkretnych i mierzalnych działań.
|
W całym tym procesie walki o Odrę musimy pamiętać o tym, że Odra to nie tylko jedna rzeka – to cała jej zlewnia, która tak naprawdę od wielu lat potrzebuje natychmiastowej pomocy. Wszyscy mamy świadomość, że dziesiątki rzek, strumieni, które wpływają na jej całą kondycję, są w katastrofalnym stanie. Szczególnie jej śląskie dopływy, które przepływając przez wysoko uprzemysłowione tereny, wlewają w nią nie tylko ogromne ilości słonej wody, ale również całą masę innych toksycznych substancji – mówi prezeska Stowarzyszenia Przyrodniczo – Kulturalnego „Pod Prąd”, Agnieszka Konowaluk-Wrotniak. |
Nie czekamy, działamy!
Uważamy, że aby pomóc Odrze i jej dopływom konieczne jest zredukowanie zrzutów zanieczyszczeń i wód zasolonych z przemysłu. Równocześnie pilne jest podjęcie konkretnych działań renaturyzacyjnych. W pierwszej mierze udrożnienie (odblokowanie) wszystkich odcinków przyujściowych rzek wpadających do Odry. Sytuacja wymaga aktywnych działań, dlatego w najbliższy weekend (06-07 lipca) udrażniamy zbudowany jeszcze w latach 70’ ubiegłego wieku betonowy próg na rzece Jemielnicy w województwie opolskim, która jest lewostronnym dopływem rzeki Mała Panew. W stanie istniejącym próg wodny stanowi sztuczną barierę, która uniemożliwia migrację ryb, zaburzając ekosystem rzeczny.
| Ten próg o wysokości piętrzenia 0,8 m przez ponad 50 lat blokował migrację wielu gatunków ryb z Odry do jej dopływów na długości ponad 20 km. Dzięki zaplanowanym pracom przywrócimy łączność tych ekosystemów, które służą nie tylko rybom, ale również innym organizmom wodnym. Zwiększy się zróżnicowanie biologiczne, wzbogaci świat roślinny i zwierzęcy – podkreśla Piotr Nieznański, ekspert ds. polityki środowiskowej WWF Polska. |
Stowarzyszenie Przyrodniczo – Kulturalne „Pod Prąd” z Opola przygotowało projekt udrożnienia tej bariery i uzyskało wszystkie niezbędne pozwolenia. WWF Polska pomaga wdrożyć ten plan w życie i finansuje udrożnienie tego progu.
Opis stanu projektowanego:
Istniejący próg wodny to konstrukcja betonowa żelbetowa. Skarpy umocnione są betonowymi elementami ażurowymi. Przebudowa będzie polegała na wykonaniu konstrukcji kamiennej – narzutu kamiennego z kamienia hydrotechnicznego w istniejącej niecce, bez konieczności rozbiórki istniejącej konstrukcji żelbetowej, co utworzy bystrze (odcinek nurtu rzeki o przyspieszonym przepływie wody, powodującym jej burzenie i falowanie). Podłoże w zależności od wysokości zakładanych głazów, będzie składać się ze żwiru i / lub tłucznia kamiennego. Narzut kamienny nie będzie przewyższać aktualnej wysokości progu.
Planowane roboty przeprowadzone zostaną w sposób najmniej inwazyjny, a przed przystąpieniem do ich realizacji wykonany zostanie przegląd koryta rzeki w celu zabezpieczenia organizmów żywych występujących w miejscu prowadzonych robót.
Kontakt:
Piotr Nieznański
Fundacja WWF Polska
pnieznanski@wwf.pl
+48 601 817 060
kontakt dla mediów
Agnieszka Veljković
aveljkovic@wwf.pl
tel: +48 691 690 601
Ewa Paluszkiewicz
epaluszkiewicz@wwf.pl
tel: 691 101 696
informacje o firmie
WWF jest niezależną organizacją ochrony środowiska wspieraną przez ponad 35 milionów ludzi, której globalna sieć jest aktywna w niemal 100 krajach. Naszą misją jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego naszej planety i kształtowanie przyszłości, w której ludzie będą żyli w harmonii z przyrodą poprzez ochronę światowej różnorodności biologicznej, zrównoważone wykorzystanie zasobów odnawialnych oraz ograniczenie zanieczyszczenia i marnotrawstwa. Na stronie media.wwf.pl znajdziesz najnowsze informacje i materiały dla mediów.
załączniki
kontakt dla mediów
Agnieszka Veljković
aveljkovic@wwf.pl
tel: +48 691 690 601
Ewa Paluszkiewicz
epaluszkiewicz@wwf.pl
tel: 691 101 696
informacje o firmie
WWF jest niezależną organizacją ochrony środowiska wspieraną przez ponad 35 milionów ludzi, której globalna sieć jest aktywna w niemal 100 krajach. Naszą misją jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego naszej planety i kształtowanie przyszłości, w której ludzie będą żyli w harmonii z przyrodą poprzez ochronę światowej różnorodności biologicznej, zrównoważone wykorzystanie zasobów odnawialnych oraz ograniczenie zanieczyszczenia i marnotrawstwa. Na stronie media.wwf.pl znajdziesz najnowsze informacje i materiały dla mediów.