7 specjalistów pomagających w leczeniu niepłodności

Otyłość, choroba tarczycy czy blokada psychiczna. To tylko niektóre czynniki, które mogą być powodem niepłodności u kobiety czy mężczyzny. Choroby te nie dotyczą tylko fizjologii i układu rozrodczego, dlatego tak ważne w skutecznym leczeniu niepłodności jest kompleksowe podejście i  konsultacje z lekarzami różnych dziedzin. Jacy specjaliści mogą pomóc w walce z niepłodnością i w jaki sposób?

Ponad połowa Polaków (62,6 proc.) w wieku 20-45 lat ma świadomość, że niepłodność można wyleczyć, wynika z badania przeprowadzonego przez markę Dr Bocian. Jednak czy wiemy gdzie szukać pomocy w przypadku problemów podczas starań o dziecko? Najwięcej, bo dwóch na trzech Polaków (69,6 proc.)zapytanych o to, gdzie szukałoby pomocy w przypadku problemu niepłodności, wskazuje ginekologa. Ale już tylko 27,2 proc. brałaby pod uwagę wizytę u seksuologa czy psychologa, a zaledwie 13,3 proc. wybrałaby endokrynologa. W przypadku specjalistów od męskiej płodności, tylko 28 proc. panów skorzystałaby z pomocy urologa, a 6,9 proc. z pomocy androloga.

- Z mojego doświadczenia wynika, że problem niepłodności dotyka wielu sfer życia oraz coraz częściej nie zamyka się na jednej jednostce chorobowej i na jednym z pacjentów. Proces znalezienia przyczyny niepłodności bywa czasami żmudny, długotrwały i może wymagać wsparcia psychologicznego. Ważne jest znalezienie odpowiedniego lekarza, który trafnie postawi  diagnozę i pokieruje do innych specjalistów. Dla dobra pacjentów specjaliści powinni ze sobą współpracować i posiadać doświadczenie w prowadzeniu par dotkniętych tym problemem – mówi Robert Kulhawik, lekarz ginekolog, ekspert marki Dr Bocian.

Jak specjaliści różnych dziedzin mogą pomóc w procesie leczenia niepłodności?

Ginekolog

Gdy podejrzewamy u siebie niepłodność, podstawową sprawą jest znalezienie godnego zaufania lekarza ginekologa. O pomoc najlepiej zwrócić się do lekarza ginekologa specjalizującego się w problemach niepłodności, który na podstawie zebranego wywiadu pokieruje każdego z partnerów na właściwe badania i konsultacje do innych specjalistów: dietetyka, psychologa, androloga itd.

W ramach pierwszego wywiadu ginekolog zapyta o przebyte choroby (w tym te przenoszone drogą płciową), zabiegi, operacje, stosowane leki, a także o długość i częstotliwość cyklu miesiączkowego, liczbę ciąż, poronień i porodów. Po zebraniu wywiadu lekarz bada kobietę ginekologicznie i robi USG. To pozwala wykryć wady lub mięśniaki macicy, torbiele czy guzy jajników. Kolejnym etapem są badania krwi, które pozwalają ocenić ogólne funkcjonowanie organizmu i funkcje układu rozrodczego. Ginekolog jest najczęściej lekarzem, który niejako „kieruje” całym procesem starań o ciążę, dlatego idąc na kolejną wizytę warto pamiętać o zabraniu wyników badań od innych specjalistów.    

Endokrynolog

Lekarz endokrynolog ma również ogromne znaczenie w leczeniu niepłodności. Endokrynolog leczy rozmaite zaburzenia hormonalne, w tym również te, które mogą powodować niepłodność u kobiety i mężczyzny. M. in. choroba tarczycy, przysadki mózgowej, cukrzyca, otyłość, mogą być przyczyną problemów kobiet z regularnym miesiączkowaniem czy brakiem owulacji. Cukrzyca u mężczyzn powoduje zmiany w ilości i jakości plemników. Endokrynolog w takich przypadkach zleci badania hormonalne, aby sprawdzić czy istnieją jakieś zaburzenia ze strony hormonów, które trzeba ustabilizować farmakologicznie. Często lekarze łączą obie specjalizacje, czyli ginekologiczną i endokrynologiczną. 

Androlog

Androlog, czyli specjalista od schorzeń męskiego układu rozrodczego zajmuje się badaniem i leczeniem niepłodności u mężczyzn. W andrologii specjalizują się ginekolodzy, urolodzy, interniści i endokrynolodzy.

Androlog diagnozuje niepłodność na podstawie wywiadu klinicznego, obejrzenia pacjenta pod kątem zaburzeń rozwoju narządów płciowych, nieprawidłowości anatomicznych, zmian wyglądu i sylwetki itp., a następnie badań nasienia, badań hormonalnych, a także badań genetycznych (np. badanie chromatyny plemnikowej). Wywiad oraz badania stają się podstawą do obrania przez androloga dalszej strategii diagnostycznej.

Urolog

Specjalistów andrologów jest w Polsce stosunkowo niewielu, ale lekarzem, do którego może się zwrócić mężczyzna z problemem niepłodności jest również urolog, czyli specjalista chorób układu moczowo-płciowego.

Urolog za pomocą wywiadu i badań wykluczy ewentualne wady anatomiczne układu moczowo-płciowego, zaburzenia funkcji seksualnych, czy czynniki środowiskowe upośledzające płodność takie jak ekspozycja na chemikalia, wysoką temperaturę czy promieniowanie. Zleci badania hormonalne, a następnie odpowiednie leczenie farmakologiczne, operacyjne lub pokieruje do specjalisty innej dziedziny. 

Psycholog

Ponieważ niepłodność jest nie tyko problemem medycznym, ale też psychologicznym, podczas leczenia może się okazać potrzebna również pomoc psychologa. Problem z zajściem w ciążę jest dla wielu par niezwykle trudnym doświadczeniem. Bezskuteczne staranie się o dziecko może wywołać stres i frustracje, a nawet doprowadzić do tak ciężkiej choroby, jaką jest depresja W tym trudnym okresie mogą też poważnie ucierpieć relacje pomiędzy samymi partnerami. 

Pierwsza konsultacja z psychologiem służy sprawdzeniu stanu w jakim znajduje się para i określeniu jakiego rodzaju pomocy mogłaby potrzebować. Psycholog w trakcie leczenia może udzielić parze borykającej się z niepłodnością wsparcia i pomóc w radzeniu sobie z psychicznymi podłożami niepłodności. Pary często są nieświadome, że to właśnie psychika może powodować blokadę na poziomie fizjologicznym. Psycholog postara się nauczyć, jak niwelować stres i niepokój  oraz pokaże sposoby na polepszenie samopoczucia.

- Osoby starające się o dziecko często nie doceniają roli psychiki w tym procesie. A to właśnie stres, nacisk społeczny oraz błędne przekonania partnerów mogą wpływać na fizyczne trudności z poczęciem potomstwa. Nie należy zapominać, że psychicznej presji podlegają zarówno panie jak i panowie, którzy  ze względu na powszechnie panujące przekonanie, że słabość nie przystoi prawdziwemu mężczyźnie dodatkowo zazwyczaj mają większe opory przed spotkaniem z psychologiem. Niezależnie od natury problemów, towarzyszących procesowi starania się o dziecko, warto wybrać się do psychologa, aby ten służył swoim wsparciem, jak również rozwiał wszelkie wątpliwości psychologiczne, które pojawiają się w głowach przyszłych rodziców – komentuje Anna Jerzak, psycholog, autorka bloga Psychonomia.

Seksuolog

Pomocny w leczeniu niepłodności może być również lekarz seksuolog, czyli specjalista zajmujący się sferą życia seksualnego człowieka. Może on pomóc zdiagnozować problemy części fizycznej, ale też psychologicznej dotyczące współżycia partnerki i partnera. Dzięki niemu można się dowiedzieć, czy problemy ze współżyciem wiążą się z psychiką, czy też są spowodowane złym funkcjonowaniem narządów płciowych.

Tak, jak w przypadku psychologa warto się udać na pierwszą wizytę z partnerką lub partnerem. Podczas pierwszego spotkania lekarz pyta o problemy dotyczące życia erotycznego, ogólny stan zdrowia, przebyte choroby i urazy. Po ustaleniu przyczyn problemów seksuolog podejmuje decyzje o dalszym postępowaniu.

Dietetyk

Odpowiednia dieta  jest bardzo ważnym elementem starań o dziecko. Sposób odżywiania wpływa bowiem na jakość nasienia i gospodarkę hormonalną. Prawidłowa masa ciała również ma znaczenie. I tak, otyłość ma bardzo duży wpływ na niepłodność – u kobiet zbyt duża masa ciała zakłóca gospodarkę hormonalną i podwyższa ryzyko policystycznych jajników. U mężczyzn z kolei zmniejsza się stężenie plemników i powoduje podwyższenie temperatury jąder, która może wpłynąć na proces wytwarzania nasienia. W takich sytuacjach wskazana jest pomoc dietetyka, który może zaproponować parze dietę bogatą w niezbędne w okresie starań o dziecko witaminy i mikroelementy czy też dietę, która pozwoli zredukować tkankę tłuszczową. 

Jak widać w walce z niepłodnością może być pomocny zespół specjalistów, jednak dobrze, gdy proces starań o dziecko nadzoruje jeden lekarz, np. ginekolog, który pomoże skutecznie przejść przez wszystkie etapy terapii i będzie towarzyszyć parze aż do szczęśliwego zakończenia.

* Badanie zostało zrealizowane przez SW Research na zlecenie marki dr Bocian metodą CAWI we wrześniu 2016 r. W badaniu wzięło udział 1000 Polaków w wieku 20-45 lat przy zachowaniu równych proporcji ze względu na płeć, wiek i wielkość miejscowości respondenta.