Ogólna poprawa nastrojów konsumenckich w Europie

Poziom wskaźnika nastrojów konsumenckich GfK Consumer Climate Europe dla 28 państw UE najwyższy od kwietnia 2008 roku
Wyniki barometru nastrojów europejskich konsumentów GfK Consumer Climate Europe za pierwszy kwartał 2015 roku

Warszawa, 17 kwietnia 2015 r. – W pierwszym kwartale 2015 roku europejskie nastroje konsumenckie poprawiły się. Poziom wskaźnika nastrojów konsumenckich GfK Consumer Climate dla 28 państw UE w pierwszych trzech miesiącach 2015 roku wzrósł aż o 4,3 punktu i wyniósł 9,8 punktu. Jest to najwyższa wartość od kwietnia 2008 roku.



Szczególny optymizm przejawiali konsumenci w zachodniej i południowej Europie, którzy oczekują w najbliższym okresie ogólnej poprawy klimatu gospodarczego. Odmienne nastroje panują w Europie Wschodniej. Z powodu konfliktu na Ukrainie, pomimo ogólnie korzystnych danych makroekonomicznych, konsumentów z tej części kontynentu cechował znacznie większy sceptycyzm.
Nastroje konsumenckie na 15 głównych rynkach EU  

Europa stopniowo wychodzi z finansowego oraz ekonomicznego kryzysu. W czwartym kwartale minionego roku nastąpiła wyraźna poprawa niemal na każdym z 15 głównych europejskich rynków. Prawie wszystkie kraje odnotowały wzrost gospodarczy za cały 2014 rok. Prognozy na rok 2015 są dobre, a eksperci gospodarczy podwyższają przewidywania dla wielu państw. Aktualne prognozy szacują wzrost na 1,8 proc. dla Niemiec, 2,8 proc. dla Hiszpanii, 1,3 proc. dla strefy euro oraz 1,7 procent dla całej Unii Europejskiej (UE). Sytuacja na rynku pracy również ulega poprawie. W większość państw europejskich stopa bezrobocia powoli, acz systematycznie spada. Trudna sytuacja utrzymuje się w Hiszpanii, Portugalii, Francji, Grecji oraz we Włoszech.



Zaskakująco dobra efektywność gospodarcza ma różne przyczyny. Reformy, które były i nadal są wdrażane, zaczynają przynosić efekty. Do poprawy sytuacji przyczynia się także cena ropy naftowej. Jest ona aktualnie na najniższym poziomie od lat, co skutkuje istotnym spadkiem kosztów produkcji w przemyśle i niższymi wydatkami gospodarstw domowych. Dodatkowo osłabienie euro wpływa korzystanie na relacje walutowe w eksporcie. Te utrzymujące się pozytywne tendencje na rynkach mają również swoje odzwierciedlenie w poprawiających się nastrojach konsumenckich. Nastroje w krajach Europy zachodniej i południowo-wschodniej wykazują istotną poprawę. Także w ogarniętej kryzysem Grecji, gdzie po wyborach nowego rządu pod koniec stycznia, obywatele mają nadzieję na poprawę ogólnego klimatu gospodarczego oraz na wzrost dochodów. W pierwszym kwartale obydwa wskaźniki wzrosły około 30 punktów i obecnie utrzymują się znacznie powyżej zera.
W Hiszpanii sytuacja ekonomiczna ulega systematycznej poprawie i eksperci przewidują w tym roku wzrost hiszpańskiej gospodarki o 2,8 procent. Równie pozytywne są oceny konsumentów. Wskaźnik oczekiwań gospodarczych, który w marcu wyniósł 41 punktów, jest najwyższy od czasu rozpoczęcia jego monitorowania w 1986 roku.

Odwrotny kierunek zmian w nastrojach występuje w Europie wschodniej, gdzie silny wpływ na nastroje społeczne i konsumenckie wywiera konflikt na Ukrainie oraz napięcie pomiędzy członkami Unii Europejskiej a Rosją.

Polska: nastroje konsumentów pogarszają się mimo pozytywnych danych ekonomicznych
Pod koniec ubiegłego roku polska gospodarka częściowo wytraciła swój impet, jednakże eksperci przewidują, iż obecnie nastąpi około 3-proc. wzrost. To znacznie lepiej niż europejska średnia. Jednak w tej chwili polscy konsumenci nie wydają się o tym przekonani. Oczekiwania gospodarcze spadły od grudnia o 4,1 punktu, do poziomu 14,3 punktu. W styczniu odnotowano dla tego wskaźnika rekordowo niską wartość wynoszącą 6,9 punktu.
Oczekiwania dochodowe Polaków również nieznacznie spadły, o 3,7 punktu i dla pierwszego kwartału miały wartość 14,9 punktu. Ten wskaźnik w styczniu również był przejściowo na rekordowo niskim poziomie 5,4 punktu.



Pomimo panującego sprzyjającego klimatu w gospodarce i niskich stóp procentowych, polscy konsumenci nie są obecnie gotowi na dokonywanie większych zakupów. Od stycznia, kiedy wartość wskaźnika wynosiła 17,6 punktu, skłonność do zakupów zmniejszyła się o kolejne 15,1 punktu i na koniec kwartału wyniosła 2,5 punktu. Jednocześnie wartym podkreślenia jest fakt, iż jeszcze 12 miesięcy wcześniej, wskaźnik ten był na jeszcze niższym poziomie i wynosił -3,7 punktu.

Wszystkie graiki: plik .zip

Informacje o badaniu
GfK Consumer Climate Europe jest badaniem nastrojów konsumenckich prowadzonym w krajach Unii Europejskiej i współfinansowanym przez Komisję Europejską. Co miesiąc ankietowanych jest około 40 000 respondentów we wszystkich 28 państwach członkowskich. Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem wyliczanym według niezmienionej formuły od roku 1985.
Z comiesięcznego zestawu 12 pytań, do opracowania głównego indeksu nastrojów wybrano pięć składowych – oczekiwania gospodarcze, cenowe i dochodowe, skłonność do zakupów oraz do oszczędzania.
Indeks jest obliczanych w następujący sposób:
 - podstawą obliczania poszczególnych składowych są salda odpowiedzi pozytywnych i negatywnych udzielanych w poszczególnych pytaniach – składowych indeksu
 - sumy pozytywnych odpowiedzi (np. sytuacja finansowa gospodarstwa domowego poprawi się w istotny sposób) jest odejmowany od sumy odpowiedzi negatywnych (np. sytuacja finansowa gospodarstwa domowego pogorszy się w istotny sposób).
 - w kolejnym kroku, sumy są ujednolicane przy wykorzystaniu standardowych metod statystycznych, a następnie przeliczane tak, że długoterminowa średnia wskaźnika wynosi 0 punktów, przy teoretycznym zakresie wartości od +100 do -100 punktów. Na podstawie empirycznych danych gromadzonych od 1980 roku do analiz przyjmuje się wartości składowych w przedziale +60 i -60 punktów.
 - dodatnia wartość składowej świadczy o ocenie tej zmiennej powyżej średniej w ujęciu długookresowym; odwrotna sytuacja ma miejsce dla wartości ujemnych. Standaryzacja ułatwia porównywanie wyników z różnych krajów, likwidując różnice kulturowe, charakterystyczne dla danej populacji.